ལྷ་བྱམས་རྒྱལ་གྱི་དེབ་གསར་འོས་སྦྱོར།《འཇམ།---Mགྲོང་ཚོའི་རྣམ་བཤད》

念布文学 2021-05-26 16:09

Image 

Image

Image


Image
འཇམ།
ལྷ་བྱམས་རྒྱལ་གྱིས་བརྩམས།

---ལྷ་བྱམས་རྒྱལ་གྱིས་མི་ལོ་འཁོར་མོ་གཉིས་ལ་བློ་སེམས་ཞིབ་མོ་དང་འབད་བརྩོན་ལྷོད་མེད་གནང་ནས་བརྩམས་གནང་མཛད་པའི་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་གི་གཡུར་ཟའི་འབྲས་བཟང་།  
---ལྷ་བྱམས་རྒྱལ་གྱིས་ཕ་ཡུལ་ལ་ཕུལ་བའི་ལེགས་སྐྱེས་ཀྱི་དྭངས་མ།
ལྷ་བྱམས་རྒྱལ།
འཇམ།—Mགྲོང་ཚོའི་རྣམ་བཤད།

རྣམ་རྒྱལ་ཚེ་རིང་གིས་འོས་སྦྱོར་བྱས།


འཇམ།---Mགྲོང་ཚོའི་རྣམ་བཤདཅེས་པའི་དེབ་འདི་ནི་བོད་ཡུལ་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་རོང་མ་འབྲོག་གི་གྲོང་ཚོ་ཞིག་ཞིབ་འབྲི་བྱས་པ་བརྒྱུད་ནས་གྲུབ་པའི་མིའི་རིགས་རིག་པའི་ལོ་རྒྱུས་བརྩམས་ཆོས་ཤིག་རེད། དེབ་ནང་དུ“འཇམ”ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་གཙིགས་སུ་བཟུང་སྟེ་དེ་རང་གྲོང་ཚོ་འདིའི་རིག་གནས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་སུ་བསྒྲུབས་ཡོད། Mགྲོང་ཚོ་ནི་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ཤར་མཐའི་ལུང་བ་ཞིག་ཏུ་ཆགས་ཡོད་པའི་རི་གྲོང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡིན་ཏེ། རང་བྱུང་ས་ཁམས་ཀྱི་ཆགས་དབྱིབས་དང་ཐོན་སྐྱེད་ངལ་རྩོལ་གྱི་འགྲོ་སྟངས་སོགས་ལ་གཞི་བཅོལ་ནས་ཡུལ་ཁམས་འདིའི་མི་རྣམས་འབྲོག་པ་དང་རོང་པ། འཇམ་པ་བཅས་སུ་དབྱེ་ཡོད། དེ་ལས་འཇམ་པ་ནི་རོང་འབྲོག་གཉིས་ཀྱི་བར་སར་གནས་པའི་མི་རྣམས་ཀྱི་འབོད་མིང་དུ་གྱུར་ཡོད། སྤྱིར་འཇམ་ཞེས་པ་ནི་ནེམ་ཞིང་མཉེན་པ་དང་། ཞི་ཞིང་དུལ་བ་སོགས་ཀྱི་བསྟན་དོན་དུ་རྒྱ་བསྐྱེད་ཆོག་ལ། དེ་བས་ཀྱང་དལ་ཅིང་ལྷོད་པ་དང་མཐའ་གཉིས་སུ་མ་ལྷུང་པར་བར་ན་གནས་པ་ཞིག་ཏུ་ཡང་གོ་བ་བླངས་ཆོག དེར་བརྟེན་ཐ་སྙད་འདི་གྲོང་ཚོའི་འབོད་མིང་དུ་གྲུབ་པར་ཡང་གནས་ལུགས་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་རྒྱབ་རྟེན་ཡོད་ཅིང་། ཐ་སྙད་གཅིག་གི་ནང་སྙིང་བསྔོགས་ན་གནའ་བོའི་གྲོང་ཚོ་འདིའི་འཚོ་གནས་རིག་གནས་ཀྱི་ཤེས་རབ་མང་པོ་ཞིག་རིམ་གྱིས་རྙེད་ཐུབ།



དེབ་འདིའི་རྩོམ་པ་པོ་སྐུ་ཞབས་ལྷ་བྱམས་རྒྱལ་མཆོག་༢༠༡༩་ལོར་ཉི་ཧོང་གི་ཐའོ་ཁྱའོ་ཕྱི་རྒྱལ་སྐད་ཡིག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་གདན་ཞུས་ལྟར་དེ་གའི་ཨེ་ཤ་ཡ་དང་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁའི་སྐད་ཡིག་ཞིབ་འཇུག་ཁང་དུ་ཞིབ་འཇུག་མཉམ་ལས་གནང་བར་བསྐྱོད་ཅིང་། ཉི་ཧོང་གི་འབྲེལ་ཡོད་མཁས་པ་དང་ལྷན་དུ་བོད་ཁམས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ནང་གི་འཚོ་གནས་སྐོར་གྱི་བརྡ་ཆད་ལེགས་སྒྲིག་གནང་། ཁོང་གིས་མཐུན་རྐྱེན་དེ་འདྲའི་འོག་ནས་མིའི་རིགས་རིག་པའི་ལོ་རྒྱུས་སྐོར་གྱི་རྩོམ་ཡིག་འདི་བྲིས་གནང་མཛད། དེབ་ནང་དུ་མིའི་རིགས་རིག་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འབྲི་ཐབས་ལ་ཟུར་བལྟས་ཀྱིས་སྤྱི་ཁོག་ཕུབ་འཛུགས་དང་ནང་དོན་ཇུས་འགོད་སོགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། Mགྲོང་ཚོའི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་དང་། འཚོ་གནས་ཀྱི་བར་སྟོང་། ཐོན་སྐྱེད་ངལ་རྩོལ། ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས།ཆོས་ལུགས་དད་མོས་སོགས་ལ་ཞིབ་འབྲི་དང་། དབྱེ་ཞིབ། ཕྱོགས་བསྡོམས་བཅས་གནང་ཡོད། དེར་མ་ཟད། Mགྲོང་ཚོ་དཔེ་མཚོན་དུ་བཞག་ནས།  མཐོང་སྣེ་ཆུང་ངུས་རིག་གནས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཆེན་པོ་ཞིག་བསྟན་ཏེ་དཔེ་མཚོན་གྱི་ལམ་ནས་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཀྱི་མ་ལག་རེ་རེར་གསེད་བཀྲོལ་བྱས་ཡོད་པ་དང་། བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་གི་ཁྱབ་ཁོངས་དང་ལྷག་པར་དུ་བོད་ཡིག་གི་ལམ་ནས་རང་གི་རིག་གནས་ལ་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་པར་ཐབས་ལམ་གསར་བ་ཞིག་གི་མ་དཔེ་བསྟན་ཡོད།


དེབ་ཡོངས་ལ་ཡིག་འབྲུ་འབུམ་བཞི་ལྷག་ཙམ་ཡོད་ལ། ལེའུ་ཆེན་པོ་བཞི་ཡི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱིས་གྲུབ། ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ལས་འཛིན་ནམ་བོད་རིག་པ་མཁས་ཅན་སྐུ་ཞབས་དགྲ་འདུལ་མཆོག་ནས་དེབ་འདིར་མགོ་བརྗོད་མཛད་ཡོད་ཅིང་། གཞན་སྐྱ་རིས་ཀྱི་འབྲི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོང་ཚོའི་རི་ར་བ་ཁང་ཁྱིམ་གྱི་བཀོད་པ་དང་། ཐོན་སྐྱེད་ངལ་རྩོལ་གྱི་ཡོ་བྱད། དེ་མིན་རྒྱན་གོས་དང་འཚོ་བའི་ཉེར་སྤྱོད་ཀྱི་ཅ་ལག  ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཡོ་ཆས་སོགས་བར་བཅུག་རི་མོའི་ཚུལ་དུ་བཞག་ཡོད། དེ་ལས་གཞན་གླུ་ཚིག་དང་། བསང་ཡིག སྟོན་བཤད་སོགས་ཀྱི་རིགས་ནང་དུ་བསྡུས་ནས་ངག་ཏུ་བཀུག་སྟེ་དབྱངས་སུ་གྱེར་རུང་བ་རྣམས་དབྱངས་རིས་སུ་ཕབ་ཡོད་པ་དང་། རིགས་དབྱེ་ཅན་གྱི་ནང་དོན་མང་པོ་ཞིག་རེའུ་མིག་གི་རྣམ་པས་གསལ་སྟོན་བྱས་ཡོད།  རྗོད་བྱེད་ཚིག་གི་ངོས་ནས་རྩོམ་རིག་གི་གསོན་ཉམས་ལྡན་པའི་ཞིབ་འབྲི་དང་ལྷོད་ཉམས་ལྡན་པའི་ལྷུག་བརྗོད་སོགས་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་གི་གཟབ་ནན་ལྡན་པའི་དབྱེ་ཞིབ་དང་ཕྲ་ལ་ཞིབ་པའི་རིག་ལམ་སོགས་དང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་ནས། བོད་རིག་པ་དང་མིའི་རིགས་རིག་པ། རིག་གཞུང་དང་རྩོམ་རིག་བཅས་ཀྱི་བར་དུ་ཕན་ཚུན་སྦྲེལ་ཆོག་པའི་གསེར་ཟམ་ཞིག་བསྐྲུན་འདུག 
མདོར་ན། འཇམ།---Mགྲོང་ཚོའི་རྣམ་བཤདཅེས་པ་འདི་ནི་འདས་མ་ད་གསུམ་གང་གི་ཐད་ནས་ཀྱང་རིན་ཐང་ངེས་ཅན་ལྡན་པའི་བརྩམས་ཆོས་ཤིག་ཡིན་ཏེ། རྩོམ་པ་པོ་ད་ལྟ་བའི་དུས་ཚོད་དུ་བསྡད་དེ་འདས་ཟིན་པའི་འཚོ་གནས་ཀྱི་རིག་གནས་ཤིག་ལ་ཕྱིར་དྲན་གྱིས་ཟིན་བྲིས་སུ་བཀོད་དེ། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་མི་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོའི་འཚོ་བའི་ནང་དུ་རྩ་བ་ནས་ཡལ་ཟིན་པའི་འཚོ་བ་རོལ་སྟངས་ཤིག་གི་ཤེས་རབ་ལ་སླར་ཡང་གདེང་འཇོག་བྱེད་པར་རྒྱུ་ཆ་ལེགས་པོ་ཞིག་ཉར་འཇོག་བྱས་ཡོད། འདི་ནི་དེབ་འདིའི་རིན་ཐང་རྣལ་མ་དེ་ཡང་ཡིན་སྲིད་པ་དང་། ཇི་ལྟར་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་མདུན་དུ་འཁོར་ན་དེ་ལྟར་རྒྱབ་ལོགས་སུ་ལུས་པའི་རིག་གནས་ཀྱི་ཤུལ་བཞག་ལ་རིན་ཐང་ཆེ་བ་ལྟར། དེབ་འདི་ཡང་མ་འོངས་པའི་དུས་ཚོད་དུ་རིན་ཐང་ཆེ་ནས་ཆེ་རུ་འགྲོ་སྲིད་པར་ཡིད་ཆེས་ཡོད།

ལྷ་བྱམས་རྒྱལ།
嘉木—M村民族志

拉先加 著


   是基于一个传统藏族村落的描述而形成的民族志,其中藏文词汇“嘉木”是一村落的文化特征。“嘉木”是藏文“འཇམ”的音,是青海南部半半牧藏族村落自己的称。按照一区域的传统,把不同村落分类为“卓巴”(牧民)、“戎巴”(民)、“嘉木巴”(半半牧的人)三种,种分是依据些村落所的自然地理特点和劳动方式而形成的。从字面意上看,“嘉木”是柔、平和的意思,其延伸意思、中庸等,以谓这些坐落在牧区和区之的半半牧地区,从中可以透析出传统村落所的自然环境特点和人文文化的特质。

    作者于2019年前往日本京外国大学非洲与东亚语言研究所访学,期与日方合作研究藏区村落的传统文化中的专业术语,并承担了青海南部一个传统村落的民族志撰写任,开始承担部民族志的撰写。“嘉木”从某种意,是些半半牧传统藏族村落的文化特征之概括,围绕“嘉木”,以民族志的形式对这一村落的自然境、生存空构、生生活的模式、文化俗的构成、宗教信仰的方式等行了描述和分析、研究。另外,本以M村落作个案,试图以以小大的方式整个藏区传统村落文化的整体构和面貌进行梳理,窥析藏族传统文化的最基础部分的形成与变迁,为藏学研究提供了鲜活的材料。

དཀར་ཆག

Image
Image
Image
Image




Image

Image

关注二维码进行购买

དེབ་ཉོ་ན་བཤེར་རིས་འདི་ལ་དོ་ཁུར་བྱོས།




西藏的孩子  


འོར་ཀློག་དང་བསྐྱར་ཀློག
Image

བརྩམས་སྒྲུང་།

བཀྲ་བྷའི་བརྩམས་སྒྲུང་གསར་པ། ཕ་ཝང་།

རྩོམ་པ་པོ་བཀྲ་བྷའི་སྒྲུང་གཏམ་གསར་པ《མེ》

བཀྲ་ཤིས་ཞེས་པའི་ཁྱི་རྒན་ཞིག་རྗེས་སུ་དྲན་པ། སྒོ་མེ་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤིས

སྒྲུང་ཐུང་ཡིག་བརྒྱ་མ། འཆི་བདག་གི་མིག སྙན་བུ། <སྒྲ་ལྡན།>

Image

སྙན་ངག

ཚྭ་ཡི་སྙན་ངག ལོག་ས་མེད་པའི་མགྲོན་པོ།<ཞར་བཀོད་ལྔ>
འོས་སྦྱོར།  མདའ་བཙན་པོའི་སྙན་ངག་གསར་པ་བདུན།
མདོ་སྨད་ཧེ་རུ་ཀའི་གསར་བྲིས་སྙན་ངག་བརྒྱད།
ཉྭ་སྲིན་པོའི་གསར་བྲིས་སྙན་ངག་གསུམ།
ཐོ་ཡོར་གྱི་གསར་བྲིས་སྙན་ངག་བཞི།
ཁྱོད་ཚོ་ནི་རུས་རྒྱུད་བོར་བའི་རྨ་ཁ་ཡིན་སྲིད། ངལ་རྫི།
༢༠༢༠ལོའི་སྙན་ངག་བདམས་བཀོད། སྙན་བུ།
Image

དཔྱད་རྩོམ།

ཕར་རྒྱབ་ཀྱི་ལོ་ཟླ་དང་འབྲེལ་བའི་གཏམ། བྱ་གཞུང་དབྱངས་བྷ།
ཕར་རྒྱབ་ཀྱི་ལོ་ཟླ་ཡི་གླེང་གཞི། རེ་རྐང་གླིང་།
སྙན་ངག་མི་དང་གངས་རི་ལ་དཔྱད་པ། མདོ་སྨད་ཧེ་རུ་ཀ
Image

ལྷུག་རྩོམ།

ཨ་ཕ་ལགས་ཀྱིས་ང་ལ་རེ་བ་གཉིས་མ་གཏོགས་བཅངས་མ་མྱོང་། སྙན་བུ།
དེ་རིང་ཡང་།ཨ་མ་ལགས་རང་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ནང་དུ་ཙོག་འདུག སྙན་བུ།
རྣམ་རྒྱལ་སྒྲོལ་མའི་ལྷུག་རྩོམ་གསར་པ་གཉིས།
གསའ་ནག་པོའི་ལྷུག་རྩོམ། 「རྨོ་མོ་དང་ཁ་བ།」
Image

བསྒྱུར་རྩོམ།

རྩོམ་པ་པོ་ཆེན་པོར་གྱུར་བའི་ལམ་གྱི་རིམ་པ། ཉྭ་སྲིན་པོས་བསྒྱུར།
སཱ་ཐིས་ནོར་པེལ་གཟིགས་བཟོས་དང་ལེན་མ་བྱས་པའི་གསལ་བསྒྲགས།
ཁྱེད་རང་ངོ་མི་ཤེས་པའི་ཡར་སྔོན་དུ། སྙན་བུས་བསྒྱུར།
དོན་དམ་དུ་རྟ་ཕོ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཀ་ལ་པིང་ཀས་བསྒྱུར།


Image

སྤྱི་སྟེགས་ལ་དོ་ཁུར་གནང་རོགས།

  主编微信:INianBu
  主编微博:念布_


Modified on 2021-05-26